Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece / Przemoc ekonomiczna
Znęcanie się, nie musi polegać na przemocy fizycznej, coraz częściej mamy bowiem do czynienia z formami znęcania, które polegają na zadawaniu dolegliwych cierpień o charakterze psychicznym, wśród nich coraz częściej dominuje zjawisko przemocy ekonomicznej.
Definicja przemocy ekonomicznej została zdefiniowana w Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. W artykule 3 wskazanego aktu stwierdza się, że przemoc wobec kobiet stanowi naruszenie praw człowieka i jest jedną z form dyskryminacji. Definiowana jest ona jako działanie, które powoduje fizyczną, seksualną, bądź ekonomiczną szkodę lub też cierpienie kobiet. Przemoc domowa natomiast określana jest jako przejaw fizycznego, seksualnego, psychologicznego lub ekonomicznego dręczenia, które zdarza się w rodzinie, między obecnymi lub byłymi małżonkami czy partnerami i to niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara wspólnie zamieszkują.
Z przemocą ekonomiczną mamy do czynienia wówczas, gdy sprawca używa pieniędzy lub innych dóbr materialnych, aby zaspokoić swoją potrzebę władzy kontroli. Tym samym podporządkowuje on sobie drugą osobę, często przerzucając na nią ciężar utrzymania domu. Pieniądze stają się kartą przetargową – sprawca uzależnia przekazanie środków na utrzymanie domu, czy rodziny od spełnienia jego warunków. Przemoc ekonomiczna występuje również wówczas, gdy jedna ze stron w żaden sposób nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny, czy utrzymania domu przerzucając cały ten ciężar na swojego partnera. Przejawem przemocy ekonomicznej jest także nie płacenie alimentów, zaciąganie kredytów bez wiedzy partnera, a także przywłaszczanie sobie środków bez wiedzy partnera.
Przemoc ekonomiczna będą zatem stanowiły m.in. takie zachowania jak:
-
brak udziału w zaspokajaniu podstawowych potrzeb rodziny;
-
zakazanie albo utrudnianie podjęcia nauki lub pracy zarobkowej;
-
ograniczanie dostępu do środków finansowych, które formalnie są w dyspozycji obydwojga partnerów;
-
wydzielanie pieniędzy lub odmowa przekazania środków finansowych na zaspokojenie potrzeb rodziny;
-
dysponowanie samodzielnie wspólnymi środkami finansowymi;
-
wyprzedawanie majątku wspólnego bez wiedzy partnera;
-
samodzielne podejmowanie decyzji finansowych szkodzących rodzinie;
-
zaciąganie bez wiedzy partnera zobowiązań finansowych lub kredytowych;
-
wymuszanie dostępu do kont bankowych partnera.
Zaznaczyć należy, iż powyższy katalog nie jest katalogiem zamkniętym, dlatego też w zakres przemocy ekonomicznej mogą wchodzić również inne zachowania.
Skutki jakie może wywołać przemoc ekonomiczna są bardzo poważne. Przede wszystkim przemoc ekonomiczna obniża poczucie własnej wartości ofiary. Sprawca utwierdza ją w przekonaniu, że bez niego sobie nie poradzi, nie znajdzie pracy, nie będzie w stanie utrzymać rodziny. Konsekwencją powyższego mogą być nerwice, depresje, apatia, brak chęci do działania, a nawet zaburzenia psychiczne.
Uwolnienie się od przemocy zawsze jest bardzo trudne i wymaga podjęcia stanowczych kroków, jednak nie jest niemożliwe. Tak samo jest z przemocą ekonomiczną, pomocy można szukać w szeregu instytucji takich jak Niebieska Linia, czy Centrum Praw Kobiet. Można również skorzystać z pomocy adwokata, który pomoże przeprowadzić odpowiednią procedurę.